Ekstoisismu filosofian subliña ida ne’ebé hanorin ema atu hetan serenidade
interna liu husi aseitasaun kompletu ba destino no kontrolu matenek ba emosaun.
Filosofia ne’e mós nain husi Gresia Antiga, Zenão de Cítio dezenvolve ona iha
sekulu III a.C., depois filosófu Roma nia naran Sêneca, Epicteto no Marco
Aurélio hala’o ona ona propagasaun ba. Prinsípiu fundamental ekstoisismu fó
ênfase katak felicidade loos la depende ba sirkumtansia estraña, maibé depende
ba oinsá ema reaje ba moris ho matenek, konsiénsia no rasionalidade profunda.
Visão ne’e sai importante ba ema ne’ebé hakarak la’o ba oin ho kresimentu no
reziliénsia.
Prinsípiu
Fundamental Ekstoisismu
Dikotomia ba
Kontrolu hanorin katak
iha moris, iha fatin rua prinsipal: buat ne’ebé ita bele kontrola, hanesan
hanoin, akontesimentu no desizaun; no buat ne’ebé la iha iha ita-nia kontrolu,
hanesan polítika global, mudansa klimatika no kriz ekonomia. Ema tenke fó
ênfase ba buat ne’ebé bele hadia ho matenek, ao mesmo tempo, hetan ho
serenidade buat ne’ebé la evita, mas labele husik determinasaun atu mósu.
Amor Fati, karik hatudu katak tenke hadomi ita-nia
destino, hanorin katak tenke akseptei buat hotu iha moris, di’ak ka aat,
hanesan parte husi prosesu boot ida. Ema liu husi momentu todan, maibé buat
hotu ne’ebé susar sai ema-nia kbiit no forsa. Aseita história ho urgullo no
hetan futuru ho korazem atu la presiza resentimentu, maibé ho espiritu
rekonstrusaun.
Sufrimentu ema la hatudu iha fatin oinsá problema
akontese, maibé tan hanesan ema reaje ba problema. Juventude buka oportunidade,
maibé enfrenta inserteza kona ba futuru. Ekstoisismu hanorin atu hetan
paciénsia no klaridade mental atu halo desizaun ho razão no virtude, ho laran
luan labele susar no lakon esperansa.
Moris ho
Harmonía ho Natureza no Koletividade fó ênfase ba harmonia no komunidade. Iha kultura komunidade ne’ebé
importante, kolaborasaun, justisa no laran midar ba buat hotu mak tenke di’ak,
atu ema bele hetan dezenvolvimentu sustentável no equilibradu.
Prátika Ekstoisismu
iha Moris Loroloron
- Reziliénsia iha Edukasaun no Servisu: Juventude tenke persistente iha
busca konhesimentu no dezenvolvimentu profisionál, aseita difikuldade
hanesan parte husi aprendizajen.
- Reflesaun no Sabedoria Kolétiva: Manter diálogu no diskusaun rasional
atu rezolve problema sosiál, labele lakon kontrolu emosaun.
- Korasajen atu Lidera ho Ezemplu: Líder sira tenke hili postur estoic
atu servisu ho integridade no determinasaun, hakarak bainhira ema-nia
di’ak liu husi interese privadu.
- Aseita Realidade ho Asaun Konsiente: Imbes lamenta difikuldade, ema hotu
bele kontribui ba komunidade no futuru ho prátika ida-ne’ebé foin ikus
mai.
- Harmonia iha Vida Familia: Ekstoisismu hanorin katak unidade
no harmonia iha familia maka buat importante atu hetan moris diák. Tenke
hetan pasiensia no máten relasaun forte entre membru familia, rezolve
desentendimentu ho maturidade, no fó valor ba solidariedade iha
tinan-tinan.
Prátika
Estoika iha Moris Loroloron iha Timor-Leste
- Resiliência iha Edukasaun no Serbisu: Juventude tenke kontinua buka
conhecimento no dezenvolvimentu profesional, simu difikultade hanesan
parte husi aprendizajen.
- Reflexão no Sabedoria Koletiva: Fo impurtansia ba dialogu
komunidade no diskusaun rasional atu rezolve problema sosiál, husu atu la
reaje ho emosaun hanesan lian principal.
- Valentia atu Lidera ho Ezemplu: Lider polítiku, sosiál no
komunitáriu tenke adota postura estoika, servisu ho integridade no
determinasaun, halo buat ba di'ak liu tan.
- Simu Realidade ho Asaun Konsiente: Iha fatin lamenta difikultade, ema
tenke kontribui ba komunidade rasik, partisipa iha dezenvolvimentu no
forsa kooperasaun lokal.
- Harmonia iha Vida Familiar: Iha sociedade ne'ebé familia
hanesan pilar ba estabilidade, estoicismo hanorin atu gestão konflitu ho
maturidade, fo paz no rezpeitu ba malu loroloron.
Konkluzaun
Estoicismo fo
dalan ida ne'ebé forte atu povu timor-oan bele hetan resiliencia no kontinua
moris iha dalan dezenvolvimentu. Karik prinsipiu estoik aplika iha moris
loroloron, ita bele hetan serenidade iha tempu difisil, fo forsa ba mentalidade
no hametin espiritu komunidade. Filosofia ne'e la'os teoria de'it, maibé
hanesan guia prátika atu enfrenta realidade ho valentia, sabedoria no
determinasaun. Hanesan gerasaun uluk luta ba independência ho forti, gerasaun
foun bele hari'i futuru ho equilibrio no konsiénsia estoika.
1 komentar:
Civilizasaun era global atual desafia tebes ita atu mantein ou destrui prátika estoicizmu. Ba ema ne'ebe iha prinsipiu da vida nebe forte parese kal bele mantein maibe pessoa ho prinsipiu namlele ne'e araska.
Apresia Maun Artigu nebe kapas los👍🏽👍🏽
Posting Komentar